به گزارش جهانی پرس، اتابک نادری بازیگر سینما و تلویزیون در گفت‌وگو با ستاد خبری جشنواره ملی تئاتر شبستان اظهار کرد: در سال‌های ۶۲ و ۶۳ در دوران دانش‌آموزی در مسجد فعالیت‌های نمایشی داشتم، پس از آن فعالیت‌های این چنینی از نزدیک ندیده بودم. البته جشنواره بچه‌های مسجد را به خاطر دارم که اجرا می‌شد و حالا جشنواره تئاتر شبستان برای من تازگی دارد و وقتی از من برای داوری دعوت کردند به این جشنواره بیایم کنجکاو بودم فضای جشنواره را ببینم و برایم جالب بود که مخاطبین این آثار مردم کوچه و بازار هستند که در خلال کارهای روزمره خود برای نماز به مسجد می‌آیند و همان جا یک اثر هنری را می‌بینند.

وی همچنین بیان کرد: در نمایش‌های مختلف متوجه شدم که چه ظرفیت بالایی وجود دارد و در اجرای نقش‌ها کاملاً حس گرفته بودند هرچند که فعالیت‌های فرهنگی در مساجد موضوع غریبی نیست و در گذشته در کلیساها نیز نمایش و تئاترهای مذهبی اجرا می‌شد مانند ذبح حضرت اسماعیل که در کلیسا به نمایش گذاشته می‌شد. اگر نگاهمان در تئاتر مسجد صرفاً نمایش‌های مذهبی باشد با این برچسب این فعالیت‌ها تا حدودی محدود می‌شوند، درست است که کانون‌های مساجد مذهبی هستند اما مساجد پایگاه‌های اجتماعی مذهبی محسوب می‌شوند و طبیعتاً در این پایگاه اجتماعی اتفاق‌های بسیاری رخ می‌دهد.

این بازیگر سینما و تلویزیون با یادآوری اینکه مساجد در دوران جنگ محل جمع آوری کمک‌های مردمی به جبهه‌ها و اعزام نیرو بودند، ادامه داد: در مساجد مردم تشریک مساعی می‌کردند همه این‌ها باعث می‌شود تا ما به مسجد فقط از بعد مذهبی نگاه نکنیم و چه بهتر که با تغییر روش و ذائقه زندگی مردم ما این تغییر را در فعالیت‌های مسجد نیز لحاظ کنیم.

نادری در پاسخ به این پرسش که چگونه می‌توان این جشنواره را فرزند زمانه خودش بدانیم، گفت: در گذشته هر محله‌ای دارای یک مسجد بود و در هر مسجد هم گروه‌های تعزیه خان فعال بودند، آنها نیز در مناسبت‌های مذهبی فعالیت داشتند اما بحث من این است و مثال من مع‌الفارق است چرا که تعزیه جایگاه دیگری دارد و ارتباطی با تئاتر ندارد چرا که برگرفته از یک آیین و باور مذهبی و اعتقادی ما است؛ یعنی این گروه سال یک بار لباس‌های خاک گرفته را از صندوق‌ها خارج می‌کنند و تعزیه اجرا می‌کنند اما تئاتر مسجد به این شیوه درست نخواهد بود و جریان مذهبی جایگاه خود را دارد اما نمی‌توان تئاتر را مثل تعزیه نگاه کرد، فقط در فصل جشنواره شبستان تئاتر مسجد را فعال کنیم و اگر قرار است تئاتر مسجد قوام پیدا کند نباید به رویداد اکتفا کنیم.

وی همچنین عنوان کرد: برای جریانسازی تئاتر در مسجد باید کانون‌های تئاتری خروجی سال خود را به جشنواره بیاورند و این به آن مفهوم است که  طی یک سال فعالیت داشته‌اند، این فعالیت‌ها می‌تواند مقارن و مصادف با رویدادهای مذهبی و دینی نیز باشد مثلاً در ولادت حضرت علی و یا امام حسین و ممکن است در ابتدا به این فکر کنیم که مضمون تئاتر به مناسبت مذهبی مرتبط باشد اما کم کم این مضمون‌ها به مضمون‌های روز و دغدغه مردم تبدیل می‌شود و می‌توان گرفتاری‌های جامعه را به زبان هنر به قلم نگارش درآورد و آثار هنری را تولید و ارائه کرد.

بازیگر سینما و تلویزیون با طرح این مصداق که یک فرد بازاری شاید هیچ وقت فرصت نکند که به سالن تئاتر برود، عنوان کرد: این فرد وقتی که به مسجد می‌آید به زبان هنر دغدغه جامعه را می‌بیند، و ممکن است آموزش هم ببیند هرچند که معتقدم کار هنرمند نشان دادن درد و مشکل با انگشت اشاره است و او به معضل اشاره می‌کند. مثل آنکه ریاکاری جامعه ما را نابود می‌کند. این معضل دیگر ربطی به هیچ مناسبتی ندارد و باید به این موضوع بپردازیم. هنرمندان فکر نکنند حالا که قرار است در مسجد تئاتر اجرا کنند حتماً باید مضامین دفاع مقدس و یا سوگواری را کار کنند و یا فقط به زندگی ائمه بپردازند اگر هم قرار باشد به زندگی معصومین بپردازد باید از نگاه امروزی آن را بیان کند.

نادری مخاطب تئاتر مسجد را که در اثر تماشای یک اثر هنری به فکر واداشته می‌شود، فرصتی دانست که هنرمندان مسائل جامعه را یادآور شوند و تلنگر بزنند و افزود: اینطور سطح آگاهی مخاطب بالا می‌رود و خوشبختانه در شعار امسال جشنواره شبستان آگاهی دادن مورد توجه بود و اگر صرفاً به آن مفاهیم بپردازیم که از کودکی با ما عجین بوده و با آن باورها بزرگ شدیم گویا آب در هاون کوبیده‌ایم. چرا که در فرصت‌های مختلف از جمله کتاب‌های درسی در رابطه با آنها بسیار خوانده و شنیده‌ایم و روی منبرها راجع به آن زیاد گفته شده در حالی که نگاه هنرمند باید فراتر از این‌ها ا باشد و یک نگرش تازه و یک زاویه جدید را نشان دهد.

وی که دبیر جشنواره تئاتر صحنه‌ای رضوی این دوره است، ادامه داد: معتقدم جشنواره رضوی را نیز نباید حرم و یا مشابه یک درمانگاه دید، محدود به شفا گرفتن و یا نذر کردن اگر موضوعاتی بوده که در سال‌های اولیه جشنواره جایگاهی برای مطرح کردن داشتند حالا دیگر جایگاهی ندارند و حالا هر کسی که راجع به چگونه زیستن و انسانی زیستن سخن بگوید پیام ائمه را رسانده است. چه بسا نمایشنامه اجرا شود که در آن نه حدیثی بگویند و نه اسمی از ائمه اطهار بیاورند اما مضمون آن نمایش این باشد که به مخاطب می‌گوید صادق باش!

این بازیگر سینما و تلویزیون همچنین بیان کرد: وقتی در یک نمایش این را به تصویر می‌کشیم که یک فرد میان کسب ثروت و یا انجام کار درست با وجدان خود در جنگ است یعنی سخن ائمه را بیان کردیم و این نمایش زندگی اخلاقی، انسانی و اسلامی است که این نگاه‌ها باید در هنرمند شکل بگیرد و منتظر فراخوان‌ها نباشد‌. چرا که اگر اینطور نباشد هیچ جریانی شکل نمی‌گیرد و مخاطب هم آن شیوه را نمی‌پسندد چرا که چشم و گوش مخاطب از این مضامین پر شده است.

نادری دوام و قوام جشنواره تئاتر شبستان را منوط به حرفه‌ای کار کردن هنرمندان دانست و افزود: کانون‌ها باید در این رابطه فعال باشند چه ایرادی دارد که برای مخاطب تئاتر مسجد که اهل تئاتر و سینما نبوده بخشی از شاهنامه را اجرا کنیم وقتی به اسطوره‌ای چون سیاوش و تذکیه او در زندگی بپردازیم این مهم در مخاطب هم ایجاد می‌شود. مصداق آن مانند حضرت یوسف در قصص قرآنی ماست و به مخاطب تلنگر می‌زنیم که سراغ اینها برود و یا از حافظ و مولانا بگوییم و قصه‌های مولانا پُر از اندیشه‌های ناب اخلاقی و اسلامی است و شاید اسمی هم از خدا و پیامبر نیامده اما برای پاکسازی افکار لازم است.

وی در مورد موضوعات مورد توجه گروه‌های تئاتر در مساجد گفت: گروه‌های تئاتری باید در طول سال به دنبال موضوعات روز باشند و مرتب فعال باشند و این فعالیت آنها را پخته و صاحب تجربه‌های اجرایی جدید می‌کند، در یک نمایش با سه میز مخاطب را به جزیره مجنون پشت بام منزل دختر داستان و دیگر صحنه‌ها کشاند. مخاطب درگیر نمایش می‌شود و زندگی را می‌فهمد. ما برای اجتماع و مردم خودمان باید برنامه داشته باشیم و کانون‌های هنری مساجد باید فعالیت تئاتری خود را به تمام سال تامین دهند تا وقتی تقویم جشنواره اعلام شد کانون هر مسجدی از بین ۱۰ اثر خود ناب‌ترین آن را به جشنواره معرفی کند.این بازیگر سینما و تلویزیون با بیان اینکه در اروپا هم گروه‌های نمایشی هستند که صرفاً بر روی مسائل اخلاقی کار می‌کنند ادامه داد: گروه‌ها با سال‌ها فعالیت به تکنیک خود رسیدند و زبانشان را پیدا کردند و ما برای مخاطبان خود در محلات مختلف باید زبان مناسب و مقبول را پیدا کنیم و اینطور به فراگیری هنر می‌رسیم.جشنواره‌ها مخاطبان خود را پیدا کردند اما فعالیت مستمر باعث می‌شود تا خانواده‌ها نتیجه این فعالیت‌ها را ببینند و بچه‌های خود را تشویق کنند و از دل این فعالیت‌ها هنرمندان در رشته‌های مختلف ظهور می‌کنند اینطور می‌شود که یک پایگاه اجتماعی همچون مسجد در حال انجام یک رسالت اجتماعی مدرن‌تری است چرا که مسجد فقط جای عبادت و نماز خواندن و یا برگزاری مراسم ترحیم نیست.

نادری در پاسخ به این پرسش که جوان‌هایی که علاقمند به انجام فعالیت‌های نمایشی در مساجد هستند و دسترسی به اساتید و آموزش لازم را ندارند چه کار کنند؟ گفت: من وقتی جوان بودم یک استاد به من پیشنهاد کرد که ۳ کار را انجام دهم اولین آن مطالعه بود. سفارش دوم و سوم استاد نیز مطالعه بود. البته این مطالعات فرق می‌کنند که اول مطالعه متون و دوم مطالعه آثار سوم مطالعه آدم‌ها است و من که از شهرستان اردبیل به تهران آمده بودم هیچ یک از بزرگان تئاتر را نمی‌شناختم و تلاش کردم با دیدن آثار خوب و مطالعه نمایشنامه خوب بخوانم تا برای استمرار در کارم اطلاعات داشته باشم.وی همچنین در همین رابطه گفت: جوانان به من مراجعه می‌کنند و می‌گویند که علاقمند هستند که بازیگر شوند وقتی از آنها می‌پرسم که کدام نمایشنامه را خوانده‌اند پاسخشان منفیست و یا وقتی از آنها می‌پرسم آثار سینمایی کدام یک از بزرگان سینما را دیده‌اند پاسخشان منفی است و می‌گویند که فیلم‌های تلویزیون را تماشا می‌کنند در حالی که این آثار در آنها فقط یک ذوق ایجاد کرده و لازم است که برای ورود به این عرصه ابتدا تاریخ آن را مطالعه کنند تا دورنمای آن را داشته باشند من به عنوان یک بازیگر موظف هستم که آثار متنوع و زیادی را ببینم تا به تحلیل‌های مختلف برسم. تماشای آثار همنای مطالعه است و علاقمندان به هنرهای نمایشی هم باید این کارها را انجام دهند چرا که با تماشای هر اثر با سبک کار و تکنیک‌های آن کار آشنا می‌شوند.

نادری آموزش هنر تئاتر را به مثابه آموزش یک زبان دانست و اظهار کرد: باید برای آموزش زبان گرامر دانست و معانی را درک کرد در غیر این صورت نمی‌توان آن زبان را نوشت و یا آن را خواند. تئاتر هم به همین صورت است باید با تمرین و کسب تجربه به تکنیک رسید.