۱۴۰۲/۱۲/۱۲ - ۱۳ : ۹

سطوح مدیریت شهری در ایران

سطوح مدیریت شهری در ایران

به گزارش جهانی پرس ، داود حسنلو  کارشناس ارشد حقوق جزا و جرم شناسی گفت:
- سطح کلان مدیریت شهری
 در این سطح وزراتخانه ها ، سازمان ها و دستگاههایی واقع شده است که حیطه عمل و اختیار آن ها کل کشور است و توانایی تصمیم گیری برای مدیریت شهری را دارند.
۱-وزرات کشور
 در راس وزراتخانه ها و سازمان های تاثیرگذار بر مدیریت شهری و شهرداری ها وزرات کشور قرار دارد که قدیمی ترین وزراتخانه کشور می باشد.انتخاب شهرداران به وسیله وزیر کشور صورت می گیرد.
بر حسب ماده های 99 ،84 ،77 ،54 ، 2 و 1 قانون شهرداری ، ماده 2 قانون تشکیل شوراهای اسلامی ، ماده های 58 و 52 و 162 اصلاحی قانون شهرداری ، بند ب ماده 44 آئین نامه مالی شهرداری ها و ماده های 15 ، 3 و 16 قانون نوسازی و عمران شهری ، وزرات کشور نظارت خود را بر مدیریت شهری اعمال می نماید.در این وزراتخانه معاونت هماهنگی امور عمرانی ، متشکل از اداره کل امور شوراهای اسلامی شهر و شهرداری ها ، دفتر فنی ، دفتر مطالعات و هماهنگی امور ایمنی و بازسازی ، دفتر برنامه ریزی عمرانی و دبیرخانه شورای عالی هماهنگی ترافیک شهرهای کشور عهده دار انجام وظیفه های وزرات کشور در خصوص شهرداری ها می باشد.
وزرات کشور تا سال های قبل ، کمک های مالی فراوانی به شهرداری ها انجام می داد اما با تغییر سیاست های دولت و تصمیم به خود اتکایی شهرداری ها از مقدار این کمک ها کم شد و در حال حاضر در راستای اجرای هدف های عمران شهری مانند برنامه های ایمنی شهری ، حمل و نقل درون شهری و سایر موارد صورت می گیرد.از سایر تاثیرات وزرات کشور در مدیریت شهری باید به وظیفه شناخت شهر و برقرار شدن شهرداری ها اشاره نمود.بر اساس قوانین و ضابطه ها و تعاریف تقسیمات کشوری موضوع شناخت شهر بر عهده دفتر تقسیمات کشوری معاونت سیاسی و اجتماعی وزرات کشور می باشد.
۲- وزرات مسکن و شهرسازی
وزرات مسکن و شهرسازی در غالب موارد به شهرسازی و تامین مسکن پرداخته و به واقع وزرات مسکن و شهرسازی با مدیریت شهری در راستای مدیریت و نظارت بر طرح های جامع در رابطه است.برخی از وظایف این وزارتخانه که پیوندی بیشتر با مدیریت شهری دارد عبارتند از :
-تهیه معیارها و ضوابط و آئین نامه های شهرسازی ،
- نظارت بر اجرای مراحل مختلف طرح های تفضیلی شهری ، اجرای طرح های عمرانی شهری
۳- شورای عالی شهرسازی و معماری
بر حسب ماده 97 و ماده الحاقی به قانون شهرداری که در سال 1347 به تصویب هیات وزیران رسیده برای رسیدگی و پیشبرد اقدامات شهرسازی و هماهنگ نمودن آن برنامه ها ، شورای عالی شهرسازی و معماری ایران در وزرات مسکن و شهرسازی ایجاد شد و اعضای کنونی این شورا عبارت است از : وزیر مسکن و شهرسازی، وزیر کشور ، وزیر امور اقتصاد و دارایی ، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و.....
می توان عنوان نمود که هر یک از وزراتخانه ها و سازمان های کشوری که از حوزه و حیطه ای کلان برخوردار بوده و عملی در ارتباط با شهر انجام می دهند به نوعی در مدیریت شهری تاثیرگذار بوده و هر یک از وزراتخانه ها به سهم خود وظایف و مسئولیت هایی در این خصوص بر عهده دارند.
- سطح منطقه ای مدیریت شهری
 با استناد به تقسیم بندی استانی کشور ، مدیریت شهری در این سطح نیز قابل بررسی می باشد.در سطح منطقه ای، سازمان مستقلی برای مدیریت شهری وجود ندارد.بلکه سازمان های موجود ، شعبات استانی وزراتخانه ها و سازمان های کشوری به حساب می آید که حیطه اختیار آن ها استانی است و بر مدیریت در آن سطح اثر می گذارند.با اهمیت ترین سازمان تاثیرگذار بر مدیریت شهری در سطح منطقه ای استانداری است.
- استانداری- شایان ذکر است استاندار بالاترین مقام اداری تاثیرگذار بر مدیریت شهری در سطح استان می باشد.استانداری از فرمانداری ها و بخشداری ها تشکیل گردیده و موضوعات مربوط به مدیریت شهری را بیشتر از طریق معاونت امور عمرانی پیگیری می نماید.
 - سطح محلی مدیریت شهری
سطح محلی مدیریت شهری به قرار ذیل است :
۱-شهرداری
در بحث مدیریت شهری ، شهرداری همیشه به عنوان رکن اجرائی آن به حساب می آید.شهرداری سازمانی می باشد که در یک مرکز جمعیتی دارای خصوصیات شهری و به جهت اداره امور محل و ارائه خدمات عمومی مورد نیاز یک شهر تشکیل می گردد و این سازمان در سطح محلی از عنصرهای اصلی تصمیم گیری محسوب می شود.بر اساس ماده پنجم قانون محاسبات عمومی کشور ، شهرداری سازمانی عمومی و غیر دولتی که دارای استقلال و شخصیت حقوقی بوده و تحت نظر شورای شهر که منتخب مردم است و نظارت دولت از طریق وزرات کشور برای انجام وظایفی که در قانون شهرداری آمده ، تاسیس شده است.

 

۲-شورای اسلامی شهر
در بحث مدیریت شهری از نظر محلی با اهمیت ترین نهاد محلی منتخب که اداره امور شهر را بر عهده دارد شورای اسلامی شهر است.این شورا سازمانی می باشد محلی با شخصیت حقوقی مستقل که به صورت جمعی مدیریت بر شهر را به دو شکل نظارت و تصمیم گیری اعمال می نماید.البته در حال حاضر مدیریت شورای اسلامی کامل نیست و قسمتی از امور محلی توسط سازمان های دولتی و موسسات عمومی غیر دولتی صورت می گیرد.بر اساس قانون اساسی و قانون شوراهای اسلامی ، نقش اصلی در مدیریت شهری بر عهده شوراهای اسلامی شهر که نمایندگان آن از سوی مردم انتخاب شده اند و تعیین کننده شهردار می باشد، گذاشته شده است.
۳-فرمانداری
این مرجع با اهمیت ترین نقش را در خصوص مدیریت شهری از طریق شورای تامین شهرستان و در باب مسائل امنیتی و انتظامی که به ریاست فرماندار ایجاد می شود ، اعمال و اجرا می کند و از همه با اهمیت تر از طریق نظارت بر وضعیت اداره سازمان ها و مراجعی که در شهر اعمال مدیریت می نمایند این نقش بیشتر نمود پیدا می نماید.